XĂ HỘI XEM TRỌNG THỜI GIAN
Hiếm có đất nước nào ầm ĩ v́ chuyện đúng giờ như nước Nhật. Việc đúng giờ th́ ở quốc gia nào cũng quan trọng, nhưng Nhật Bản là một nước đặc biệt. Người nước ngoài sang Nhật ai cũng phải trầm trồ v́ tàu điện, xe buưt ở Nhật lúc nào cũng đến đúng giờ.
Theo thống kê, số thời gian chậm của tàu siêu tốc Shinkansen của Nhật một năm trung b́nh chỉ là 30 giây. Nước Nhật tự hào về công nghệ quản lư thời gian đó. Nếu v́ gió băo hay có sự cố ǵ xảy ra chậm mất vài phút, nhân viên nhà tàu sẽ thông báo và xin lỗi rối rít như một chuyện ǵ đó hết sức nghiêm trọng.
Người Nhật thường đến sớm ít nhất 10 phút trong khi hẹn gặp ai đó hay trong công việc. Đối với họ th́ muộn một phút cũng là muộn và thường sẽ bị đánh giá nghiêm trọng bất kể v́ lư do ǵ, đặc biệt là trong công việc. Trong cuộc sống cá nhân, cũng có những người Nhật đến muộn vài phút, nhưng trong công việc, chuyện đến muộn là tối kị.
Tôi nhớ, có lần trong quá tŕnh huấn luyện khi mới vào công ty làm việc, có một bạn đồng nghiệp đi muộn một buổi giảng dạy năm phút. Nguyên nhân là v́ chuyến tàu đang đi th́ có một sự cố phải dừng lại do có người ngă xuống đường ray. Cả đoàn tàu phải dừng lại để kiểm tra an toàn nên đă đến ga muộn hơn so với thời gian dự kiến ban đầu.
Người đồng nghiệp ấy có thể xin giấy chứng nhận chuyện ḿnh đến muộn là do phương tiện giao thông có sự cố từ công ty đường sắt. B́nh thường, đến muộn do tàu chậm do sự cố bất khả kháng ở Nhật là lỗi dễ dàng được thông cảm và bỏ qua ở hầu hết các công ty hay sự kiện. Thế nhưng, hôm đó công ty tôi lại xử lư việc đó trầm trọng hơn cả sự tưởng tượng của tôi.
Với quan điểm dù đến muộn với lư do chính đáng đi nữa th́ việc bắt khách hàng phải chờ đợi là một chuyện không tưởng, ảnh hưởng đến h́nh ảnh công ty, tất cả chúng tôi liên tục lưu ư rằng tương lai khi đi làm việc với khách hàng phải dự pḥng tất cả các phương án.
Chương tŕnh huấn luyện ngay lập tức thêm vào một buổi thảo luận về chủ đề làm sao để không đến muộn dù có bất cứ chuyện ǵ xảy ra, ví dụ như: lường trước các cách đi dự pḥng đến điểm hẹn ngoài phương tiện chính là tàu điện, luôn theo dơi thông tin tàu chậm và thời tiết trên điện thoại, tránh việc làm việc khuya đến mức ngủ quên...
Rất nhiều người đưa ra ư kiến và giải pháp, ai cũng muốn tŕnh bày thuyết phục và logic. Kết quả là buổi họp kéo dài ba tiếng chỉ để giải quyết vấn đề của một cá nhân đi muộn năm phút. Đó là một lần mà tôi thấy việc khắt khe quá về thời gian đôi khi thật phiền phức.
Sự đúng giờ và chính xác là điều ai cũng phải tán dương, nhưng sự khắt khe và cứng nhắc khi xem xét các thứ ngoài dự kiến, theo tôi, có thể là một điểm yếu trong tính cách của người Nhật…